ONDERWIJS ZAANSTREEK
Nieuwsbrief Sterk Techniek Onderwijs Zaanstreek – Uitgave Maart 2024
Meer mbo’ers kiezen techniek en technologie, nu op naar STO Zaanstreek 2025-2029!
Voor u ligt alweer de tweede STO Zaanstreek nieuwsbrief van 2024 – wat vliegt de tijd toch en wat is er al ontzettend veel gebeurd! Zo organiseerde Sterk Techniek Onderwijs Zaanstreek afgelopen 14 maart een bijeenkomst voor alle betrokkenen vanuit de scholen en de partners. Er werd teruggeblikt op de periode 2020 tot 2023 en vooruit gekeken naar de ambities en plannen voor 2025-2029, met als hoogtepunt van de dag: de feestelijke opening van het Maakplein bij Trias VMBO.
Na een warm welkom besprak Gerbrand de Lange, voorzitter van het College van Bestuur van OVO Zaanstad, de prestaties van STO Zaanstreek tussen 2020 en 2023. Door een succesvolle samenwerking zijn er prachtige lokalen en materialen gerealiseerd. Ook zijn er tal van evenementen, workshops en uitwisselingen georganiseerd om het techniekonderwijs te versterken. Dit alles met een positief resultaat: het percentage leerlingen dat koos voor een mbo-opleiding in techniek en technologie is de afgelopen jaren met ruim 5 % gegroeid!
Na deze terugblik legde Steven Siblesz van het landelijke ondersteuningsteam STO uit wat de belangrijkste voorwaarden zijn voor het plan voor 2025 tot 2029: voortbouwen op de successen van de afgelopen periode en streven naar continuïteit en verbetering. Doel is om van ‘opbouwen’ over te gaan naar het borgen van de kwaliteit van techniekonderwijs. De budgetten voor de 78 regio’s blijven hierbij hetzelfde. Ook worden de ondersteuning, adviescommissies en monitoring voortgezet om de doelstellingen te bereiken.
STO Markt
De aanwezigen konden vervolgens ideeën indienen voor het nieuwe STO-plan 2025-2029 en de STO Markt bezoeken. Hier presenteerden de vier Zaanse scholen met trots hun innovatieve showcases: leerlingen en docenten lieten zien hoe zij techniek in de praktijk toepassen, terwijl de gasten genoten van een drankje en hapje. De middag was een bron van inspiratie voor alle betrokkenen.
STO Zaanstreek heeft ambitieuze plannen voor 2025 tot 2029. We willen het techniekonderwijs verder versterken door innovatieve programma’s te ontwikkelen en de samenwerking met partners uit te breiden. De nadruk ligt op het stimuleren van creativiteit, ondernemerschap en digitalisering in het techniekonderwijs. Dit alles met als doel om leerlingen optimaal voor te bereiden op de arbeidsmarkt van de toekomst.
Mocht u inspirerende ideeën hebben of willen deelnemen aan activiteiten als gastdocent vanuit uw bedrijf of anderszinds, kunt u contact met mij opnemen.
Met vriendelijke groet,
Saskia Hovinga
Maakplein Trias, broedplaats voor technische nieuwsgierigheid, officieel geopend
Hoera, het Maakplein van het Trias VMBO is per 14 maart jl. officieel geopend! Dronevliegen, lasersnijden, stickers plotten of 3D-printen? Het kan allemaal! Het Maakplein is een van de sleutelprojecten van STO Zaanstreek en een superwaardevolle aanvulling voor zowel onze eigen vmbo-leerlingen als bezoekende basisschoolleerlingen. Ze kunnen nu lekker aan de slag in dit techlab dat voor (bijna) elk vak geschikt is: van aardrijkskunde en biologie tot Nederlands en wiskunde.
Als iets vanuit het hart, door het hoofd en met handen is ontstaan dan is dat wel het Maakplein. Wat is er ontzettend veel gebeurd! Passie was een heel belangrijk ingrediënt, want er moesten veel hobbels worden genomen: kennis vergaren, scholen bezoeken, experts spreken en denken, praten, plannen en rekenen. Het doel is om elke dag open en bemenst te zijn, zodat zoveel mogelijk leerlingen kennismaken met het Maakplein. De technologie gaat zo snel dat we moeten blijven veranderen en aanpassen, dus het is nooit klaar. Overal wordt over nagedacht, van kapstok tot 3D-printer, van bloembak tot robot.
Tijdens de opening lieten vijf expertleerlingen alle slimme technieken zien die deze broedplaats voor technische nieuwsgierigheid te bieden heeft. Dronevliegen, lasersnijden, stickers plotten of 3D printen: het kan allemaal! Dit alles onder leiding van Harma Bulsink en René van Hoek, onze ‘bewoners’. De gasten waren diep onder de indruk en meerdere mensen gaven aan blij te zijn met Jelmer als jonge, energieke STO-collega. Na zijn welkomstwoord deelden twee expertleerlingen hun ervaringen: Justin Dielemans (Produceren, Installeren en Energie/PIE) en Eva Carbin (Dienstverlening en Producten /D&P, Media en ICT).
Vast gezicht
Justin is al twee jaar een vast gezicht in het Maakplein. Samen met René en Harma (en andere expertleerlingen) heeft hij vanaf het begin bijgedragen aan de ontwikkeling van deze leerrijke omgeving. Van de kleinste klusjes tot het uitpakken en startklaar maken van nieuwe VR-brillen, drones en 3D-printers: alles was een uitdaging. Justin vertelt met oprechte passie hoe leuk hij het vindt om ook andere leerlingen te inspireren met wat hij weet. Een ware allrounder, die Justin!
Eva vertelt dat zij door steeds in de pauzes en tussenuren naar het Maakplein te komen, uiteindelijk expertleerling is geworden. Eva is een echte liefhebber van de VR-bril en dan vooral de cooking simulator. Ook het plottersnijden vindt ze heel tof. Door het assisteren bij de basisschoolkinderen kreeg zij ineens de ingeving dat zij waarschijnlijk wel het onderwijs in wil. Dit werd natuurlijk met gejuich ontvangen.
Andere leerlingen die in het Maakplein demonstreren wat hier allemaal mogelijk is, zijn de tweedeklassers Amelie, Charlotte en Kyo. Ze zijn bloedfanatiek, mede omdat zij nog niet bezig zijn met examens of baantjes. De gasten krijgen dan ook volop informatie. Kyo geeft aan dat hij later wel een bewijs wil dat hij expertleerling is. Het lijkt hem leuk dat mensen die niet weten wat dit is, nieuwsgierig worden naar wat deze titel inhoudt.
Tijdens de evaluatie, onder het genot van een bord patat, deelden de leerlingen dat zij het lastig vonden wanneer gasten met elkaar gingen praten en niet meer bij hen kwamen kijken. Een flinke opsteker was de feedback van de leerlingen over de gelijkwaardigheid die ze ervaren op het Maakplein; dat Harma en René weliswaar docenten zijn, maar voelen als gelijken. En dat ze áltijd welkom zijn.
#gelijkwaardigheid #trotsopjezelf #vliegwiel
Voor (bijna) elk vak
Het Maakplein is er voor basisschoolleerlingen, maar vooral voor de eigen studenten van het Trias. Wie aardrijkskunde volgt, kan in het Maakplein bijvoorbeeld ervaren wat de impact van ontbossing is in het Amazonegebied. En wie geschiedenis in zijn pakket heeft, kan een kijkje nemen in het Achterhuis, of in de wereld van de kinderarbeid in de mijnen. Voor elk vak is er een leerzame toepassing, van Engels, Frans, Duits en Nederlands tot wiskunde, rekenen, biologie, beeldende vorming en zelfs lichamelijke opvoeding.
Om de populariteit van het Maakplein intern te vergroten, hebben alle tweedeklassers een speciale kennismaking gehad. Aan de hand van een filmpje, dat hen uitdaagde na te denken over hun eigen toekomst, kregen ze een rondleiding langs alle ‘stations’ op het Maakplein. Hopelijk zijn de leerlingen nu zo geïnspireerd dat ze uit eigen beweging naar het Maakplein komen om (onder begeleiding of zelfstandig) aan een project werken. Deze projecten kunnen voortkomen uit persoonlijke ideeën van de leerlingen zelf, zoals het tastbaar maken van een eigen concept. Ook kan een docent een specifieke opdracht geven, zoals het 3D-printen van een VOC-kanon, het verkennen van een plantencel in virtual reality of het maken van bestickering voor een opdracht bij beeldende vorming.
PET Zaanstad 2024: een daverend succes!
Het Promotie Evenement Techniek (PET) Zaanstad was ook dit jaar (begin maart) een groot succes: meer dan 2.300 leerlingen uit groep 7 en 8 kwamen er kennismaken met de wereld van techniek. Het evenement vond plaats bij Mainstage Event Campus te Zaandam en bood een scala aan activiteiten en leerervaringen. Echte workshops geven immers de beste techniekbeleving. Ook het Compaen VMBO, het Trias VMBO, Pascal Zuid en het Zuiderzee College waren aanwezig met enkele uitdagende technische opdrachten.
Het Compaen VMBO: brug van Leonardo
Het Compaen VMBO daagde de jonge bezoekers uit om de houten brug van Leonardo da Vinci na te bouwen – een opdracht waarbij snelheid en teamwork essentieel zijn. Deze fascinerende en educatieve activiteit biedt niet alleen plezier, maar laat ook de creativiteit en technische vaardigheden van de leerlingen zien. De snelste bouwers kunnen binnenkort een leuke prijs verwachten als erkenning voor hun prestaties. Het Compaen bood ook twee puzzels aan die de probleemoplossende vaardigheden van de leerlingen op de proef stelden.
“Het was een drukke, maar ontzettend leerrijke ervaring voor iedereen”, aldus een vertegenwoordiger van het Compaen. “We vonden het geweldig om te zien hoe enthousiast de leerlingen met de activiteiten aan de slag gingen.” Het PET Event in de Zaanstreek blijft een belangrijke mijlpaal in de educatieve kalender van de regio, waarbij het samenbrengen van leerlingen en technologische innovatie centraal staat. Het team van het Compaen kijkt ernaar uit om volgend jaar opnieuw deel te nemen!
Trias VMBO: workshop shampoo maken
Voor het Trias VMBO verzorgden Neomi de Wit, Tim de Wit, Jelmer van Diepen, Annemarie Mol en hulpleerlingen uit leerjaar 1 en 2 workshops shampoo maken tijdens het PET. Ze trokken zoveel belangstelling dat er constant enthousiaste basisschoolleerlingen aan de tafels stonden. Het was leuk om mee te geven dat shampoo maken nog niet zo gemakkelijk is als het lijkt! Je moet namelijk stoffen samenvoegen in de juiste verhoudingen, deze mengen tot de gewenste dikte, kleuren en geuren kiezen en er een etiket opplakken met het Trias-logo. Het mee naar huis nemen van een zelfgemaakt flesje shampoo was voor velen het hoogtepunt van de dag.
Zuiderzee College: ‘Energie fietsen’ en meer
Collega’s Laila, Wybe, Suzanne, Bernice verzorgden drie dagen lang non-stop de workshops van het Zuiderzee College, namelijk: VR, Greenscreen, Mbot en de ‘Energie fietsen’. Na de start stormden de leerlingen letterlijk op onze stand af. De meesten gingen netjes in de rij wachten om aan een activiteit deel te nemen. De leerlingen kwamen met driehonderd tegelijk per shift, drie shifts van anderhalf uur per dag. Hun enthousiasme was intensief en uitdagend, maar gaf ook energie. Voor iedereen was er dezelfde aandacht en toewijding.
Bij Greenscreen mochten de leerlingen alleen of samen op de foto met een zelfgekozen achtergrond zoals het Stadhuis Zaanstad, de ArenA of de Ayasofya. Wij drukten die meteen af, zodat zoveel mogelijk kinderen in een paar minuten een leuk aandenken hadden van de dag. De ‘Energie-fietsen’ waren opnieuw razend populair. Een minuut lang op volle kracht fietsen om bijvoorbeeld 8 Watt te genereren is geen kleine prestatie. Erg vermakelijk om te zien hoe sommige groepsleerkrachten zich in de strijd mengden en werden verslagen door een kanjer van een leerling.
Voor een kleine workshop robotica hadden we de Mbot klaar gezet op een grote tafel. Aan de kinderen de uitdaging om deze robot via niveau-gerangschikte opdrachtkaartjes zelf te programmeren en te besturen. Iedereen vond het fantastisch! Ook de VR-brillen trokken, zoals verwacht, een lange rij enthousiaste kinderen. Allemaal wilden ze dolgraag hun behendigheid testen in het hanteren van de lichtzwaarden.
Dankzij een nauwe samenwerking met andere vmbo-scholen uit de Zaanstreek, diverse bedrijven, het Regiocollege en andere onderwijspartners, konden we een uitgebreid en divers programma aanbieden. Een speciaal punt van trots dit jaar was de samenwerking binnen ons team. Met de logistieke steun van Hakan en de extra inzet van teamleden buiten schooluren om alles voor te bereiden, verliep het evenement soepel en efficiënt.
Ook al het voorwerk van Jolien, Tom, de basisscholen en Saskia, die zich elk jaar weer inzetten voor de organisatie, is geweldig. Enorm bedankt allemaal!
Bekijk hier ook het filmpje.
Op het Saenredam leren de tweedeklassers PGO te denken én te doen voor de toekomst
Op het Saenredam is een aantal uurtjes per week het geklop van hamers, het gezang van zagen en het gekras van vijlen en potloden op hout te horen, vermengd met vrolijk gekwebbel. Leerlingen uit de tweede klas mavo/havo, die hebben gekozen voor het vak Praktijk Gericht Onderzoek (PGO), zijn dan namelijk bezig met het thema ‘vliegen’. Dit initiatief biedt niet alleen praktische ervaring met gereedschap en materialen, maar duikt ook in de wetenschap achter het vliegen.
De leerlingen kijken naar hoe een vliegtuig de lucht in gaat, doen een onderzoek naar het beste papieren vliegtuigje, bekijken hoe vogels kunnen vliegen en bouwen een mooi voederhuisje voor ze. In het begin zijn ze veelal onwennig met de figuurzaag en hamer en spijkers. Toch geven ze aan het enorm leuk te vinden. Samen uitvogelen hoe die technische tekening gelezen moet worden, uitpuzzelen welk onderdeeltje uiteindelijk waar hoort, geklieder met houtlijm en gepriegel met kleine spijkertjes… het hoort er allemaal bij.
Waar de eerste les begon met een hoop frustratie en geknapte zaagjes (‘Mevrouw, hoe kan hij nou alweer stuk zijn?! Dit is toch niet leuk meer zo!’), zien we nu vooral veel trots en plezier bij onze leerlingen. Natuurlijk zijn er een paar handige Harry’s en Henrietta’s bij, die inmiddels als redders in nood hun minder technisch onderlegde klasgenoten helpen. En toch, ook daar zijn parels aan het ontstaan. Weliswaar staan er een aantal schots en scheve voederhuisjes tussen, maar nieuwe hobby’s en talenten zijn ontdekt, succeservaringen worden verzameld en techniek is ‘eigenlijk best wel leuk’.
Inmiddels is er nog weinig hulpvraag vanuit de leerlingen maar klinkt er vooral het eigen-maken van hun werk: “Mevrouw, het voorkantje is gebroken, maar ik heb er maar gewoon een kunstwerk van gemaakt”, “Ja, en ik ga de deksel helemaal anders doen hoor, we hebben toch scharniertjes?”. Al is het toch fijn om af en toe nog een “Kunt u deze even vasthouden?” te horen, dan heb ik ook nog wat te doen in de les… Afijn, de eerste voederhuisjes zijn inmiddels gebeitst en gaan in de tassen mee naar huis, om trots te laten zien en volgende winter in de tuin te plaatsen, de voederautomaat goed gevuld met vogelzaad. Zo dragen we met de klassen 2C en 2D een steentje bij aan de overwintering van de Nederlandse vliegers én aan onze toekomstige techniekers!
Derdeklassers PIE (Trias VMBO) namen kijkje in de keuken bij bedrijven Meyn en Damen
In het kader van inspiratievol onderwijs zijn de derdeklassers van het Trias met het profiel Produceren, Installeren en Energie (PIE) donderdag 14 maart op bezoek geweest bij de bedrijven Meyn en Damen. ‘s Ochtends kregen we bij Meyn, producent van pluimveeverwerkingsmachines, eerst een introductie voordat we in twee groepen werden opgedeeld. De ene groep verkende de assemblagelijn, de andere startte in de kantoren. Gelukkig hebben we de machines niet in werking gezien.
’s Middags ging de reis per bus verder naar Damen Shipyards & Repair. We kwamen aan op een enorme werf waar boten in allerlei formaten werden gerestaureerd. Een medewerkster gaf ons in de vergaderruimte uitleg over Damen, het voormalige NDSM. Vervolgens leidde ze ons door de staalbewerkingsloods naar de dokken. Damen heeft vier ligplaatsen en ook vier droogdokken waar ze het water uit kunnen pompen. Hier mochten we een kijkje nemen onder een schip van 170 meter! Je voelt je ineens erg klein… zelfs de spraakzame PIE-leerlingen werden er even stil van.
Het Zuiderzee College ontvangt PO-leerlingen en bezoekt zelf het Regio College
Het Zuiderzee College ontvangt wekelijks basisschoolleerlingen voor een paar boeiende technische workshops. Onlangs was basisschool De Zoeker te gast. Zélf gaat de vmbo-school ook op pad, zoals met de leerlingen MVI vanuit de opleiding Applicatieontwikkeling en Systeembeheer. Zij beleefden onlangs een inspirerend dagje robots en Augmented Reality (AR) op het Regio College.
Wekelijks bezoeken basisschoolleerlingen het Zuiderzee College. Zo ook basisschool De Zoeker onlangs tijdens de Wetenschap en Technologie (W&T)-lessen. In dit filmpje zie je hoe zo’n bezoek vanaf het begin is opgebouwd. Al doende werken de leerlingen naar het eindproduct van één van de twee workshops die ze die dag volgen. In dit geval het maken van een houten autootje en het ontwerpen van de eigen VR-omgeving in de ruimte.
Robots en AR
Omgekeerd trokken leerlingen Media Vormgeving en ICT (MVI) van het Zuiderzee College er onlangs ook op uit, en wel naar het Regio College. De jongeren volgen de opleiding Applicatieontwikkeling en Systeembeheer. Het bezoek maakt deel uit van een samenwerking tussen onze instellingen, met als doel een gezamenlijke lesaanpak te ontwikkelen. Dit biedt onze toekomstige technici de kans om alvast kennis te maken met de nieuwste technologieën die het Regio College te bieden heeft.
Na een rondleiding door de Fieldlab-lokalen ging iedereen, onder begeleiding van studenten, aan de slag met robots programmeren en Augmented Reality. Doordat de leerlingen in een andere omgeving de lesstof van hun eigen school in praktijk konden brengen, zag je ze groeien. Ze werden steeds handiger in het aansturen en omgaan met de apparatuur en het zoeken naar oplossingen wanneer iets niet werkte. Ook onze eigen docenten konden niet wachten om er meer van te leren.
Aan het einde van de dag kregen we nog een kleine tour langs de geavanceerde robotarmen, waarna we terugkeerden naar onze eigen school. We gaan deze bezoeken de komende maanden zeker voortzetten.
